Działając w interesie publicznym informujemy, że w lutym br. skierowaliśmy do Prokuratury Krajowej zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstw z art. 231 kk i 239 kk przez funkcjonariuszy publicznych odpowiedzialnych za prowadzenie śledztwa dotyczącego nieprawidłowości przy termomodernizacji bloków spółdzielni mieszkaniowej.
Poniżej krótka historia umorzonej sprawy termomodernizacji.
Postępowanie karne prowadzono od 2010 roku i ostatecznie umorzono 31.12.2018 r. Sprawa dotyczyła robót dociepleniowych o wartości około 25 mln złotych.
Zawiadamiający mieszkańcy SM (w tym projektant budowlany) wskazywali m.in. na:
- stosowanie tańszych materiałów niezgodnych z projektem i w mniejszych ilościach (np. wstawianie styropianu zwykłego zamiast wodoodpornego);
- fizyczne niewykonanie prac;
- wykonanie cieńszych warstw izolacji;
- umieszczanie nieprawdziwych wpisów w dokumentacji robót;
- odbiory robót przez osoby nieuprawnione.
Projektant budowlany sporządził do zawiadomienia szczegółową dokumentację fotograficzno-opisową.
W początkowym etapie postępowanie prowadziła prokuratura siemiatycka, która m.in. powołała biegłego do weryfikacji robót oraz kosztorysowania nieprawidłowości. Powołany biegły zdołał sporządzać zaledwie dwie opinie (dla dwóch bloków spośród ogółu 91) z obliczeniem wartości szkody (ponad 25 tys. zł i ponad 10 tys. złotych), bo do sprawy niepodziewanie wkroczyła białostocka Prokuratura Okręgowa i przejęła postępowanie.
Po przejęciu zmieniono biegłego. Nowy biegły wykonał jeszcze 12 opinii, ale już niezawierających skosztorysowania strat na poziomie budynków. Następnie śledztwo umorzono.
Mieszkańcy zaskarżyli do sądu decyzję o umorzeniu. Sąd Okręgowy w Białymstoku uwzględnił zażalenie nakazując kontynuowanie postępowania i m.in. sporządzanie opinii (mieszkańcy konsekwentnie domagali się obliczania strat na poziomie bloków).
Po decyzji sądu, pokrzywdzeni i zawiadamiający, wielokrotnie pisemnie wskazywali prokuraturze na konieczność wykonania prawidłowych opinii z kosztorysami oraz badania obrotu materiałowego (kontrola skarbowa) w związku z ujawnionym przez projektanta stosowaniem innych materiałów i w mniejszych ilościach. Dane z kontroli skarbowej pozwoliłyby na uzupełnienie materiału dowodowego i wyjaśnienie:
- jakie materiały i w jakich ilościach zaksięgowano w koszty inwestycji? Czy zawyżano koszty uzyskania przychodu?
- czy w wykazanych księgowo kosztach były materiały droższe, których fizycznie nie wbudowano?
- gdzie i jak wykorzystano droższe materiały niezastosowane w inwestycji a ewentualnie zaliczone do kosztów termomodernizacji?
- skąd pochodziły tańsze materiały niefigurujące w dokumentacji?
Niestety składane wnioski pozostawały bez reakcji a postępowanie umorzono 31 grudnia 2018 roku po raz drugi.
Należy zwrócić uwagę na fakt, że w badanej sprawie wartość robót termomodernizacyjnych wyniosła około 25 milionów złotych, więc w przypadku ewentualnego postawienia zarzutów i skazania winnych odpowiedzialność odszkodowawcza za wadliwe docieplenia sięgałaby milionowych kwot (obowiązek naprawienia szkody) oraz byłaby bardzo dotkliwa w zakresie prawnym i księgowym (np. zakazanie działalności, ewentualna zapłata kar i zaległych podatków).
W naszej ocenie grożąca odpowiedzialność i konsekwencje finansowe mogły więc determinować sposób prowadzenia śledztwa w kierunku umorzenia, gdyż ujawnione w postępowaniu rodzaje nieprawidłowości były sygnalizowane również w innych spółdzielniach, w których prace w większości realizowała ta sama grupa "spółdzielczych" wykonawców, co mogło z kolei skutkować lawinowymi roszczeniami innych pokrzywdzonych.
Zatem postępowanie karne ma wyjaśnić komu zależało na umorzeniu sprawy? Kto był zleceniodawcą przeniesienia i obstrukcji proceduralnej? Czy doszło do niedopełnienia obowiązków i utrudniania postępowania poprzez:
- odebranie sprawy prokuraturze siemiatyckiej prawdopodobnie w celu zablokowania dalszego sporządzania opinii z wyceną strat;
- nieuzasadnione przeciąganie śledztwa (przedawniły się niektóre czyny);
- nieuwzględnianie wniosków o kontrolę skarbową;
- pozakodeksową próbę umorzenia.
Od marca trwa przerzucanie się pismami kto ma prowadzić postępowanie karne. Białostocka prokuratura stoi na stanowisku, że śledztwo ma trafić do podległej dla niej prokuratury z Wysokiego Mazowieckiego. Forsowanie rozwiązania, że podwładni będą realizować czynności potencjalnie przeciwko swoim przełożonym oczywiście rażąco narusza przepisy kpk.... ale białostocka prokuratura nie widzi problemu. W odpowiedzi ślemy więc monity do Prokuratury Krajowej o praworządną decyzję w tej sprawie.
Umorzenie sprawy dociepleń bloków za 25 mln złotych jest kolejnym z dziesiątek ujawnionych zakończonych kuriozalnymi, pozakodeksowymi rozstrzygnięciami.
Lektura akt innych śledztw dotyczących spółdzielni mieszkaniowych pokazuje zadziwiającą prawidłowość. Każde z postępowań z zawiadomień członków SM zawsze kończyło się odmową wszczęcia albo umorzeniem. Z zebranych przez nas informacji wynika, że w ostatniej dekadzie lokalna prokuratura ani razu nie skierowała aktu oskarżenia w spółdzielczych sprawach karnych oraz wbrew obowiązkowi ustawowemu i art. 7 kpc odmawiała wstępowania do postępowań cywilnych, mimo że pokrzywdzonymi były tysiące osób (np. sprawa ustalenia nieważności sprzecznych z prawem uchwał dot. rozliczania kosztów ogrzewania).
Wątpliwości pogłębia postawa prokuratury, która unika rozliczenia z okresem III RP. Przykładowo prokurator łamiący prawo zasiadaniem w radzie nadzorczej białostockiej spółdzielni nie został usunięty z zawodu a wręcz przeciwnie znalazł się na liście funkcjonariuszy Prokuratury Okręgowej w Białymstoku.
Białostocka prokuratura nie reagowała też na wnioski o ujawnienie związków prokuratorów ze spółdzielniami (m.in. zakup lokali, praca członków rodzin dla zarządów SM itd.).
Sytuację spółdzielców dodatkowo pogarsza ogromny wpływ władz SM na lokalne życie społeczno-gospodarcze. Postkomunistyczne grupy interesów aktywnie ingerują w lokalną politykę betonując układ gwarantujący im nietykalność i bezkarność w eksploatowaniu społeczności.
Przerażają informacje przekazywane przez osoby znające kulisy układów.
Zobacz opis funkcjonowania spółdzielni i korumpowania polityków:
https://slonecznystok.pl/spoldzielczosc/poznaj-patologie/jak-funkcjonuje-postkomunistyczna-spoldzielnia-szokujaca-relacja-pracownika.html
Zobacz opis moderowania wyborów samorządowych:
https://slonecznystok.pl/spoldzielczosc/poznaj-patologie/finansowanie-kampanii-wyborczych-z-pieniedzy-spoldzielni-molochow.html
Zobacz informację o umorzonych sprawach:
https://slonecznystok.pl/spoldzielczosc/interwencje/dziesiatki-spoldzielczych-postepowan-umorzonych-albo-z-odmowa.html
Stanisław Bartnik
