Działając w interesie publicznym udostępniamy wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy-Żoliborza w Warszawie, dotyczący umieszczenia na drzwiach klatki schodowej bloku ulotki ws. walnego zgromadzenia spółdzielni.
Członek SM nakleił na drzwiach ulotkę zachęcającą uprawnionych mieszkańców do udziału w walnym zgromadzeniu. Zarządca (spółdzielnia), na podstawie art. 63a kodeksu wykroczeń, złożył wniosek o ukaranie za jego zdaniem bezprawne powieszenie ogłoszenia.
Poniżej brzmienie art. 63a:
§ 1. Kto umieszcza w miejscu publicznym do tego nieprzeznaczonym ogłoszenie, plakat, afisz, apel, ulotkę, napis lub rysunek albo wystawia je na widok publiczny w innym miejscu bez zgody zarządzającego tym miejscem,
podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny.
Warszawski sąd rozpatrując wniosek o ukaranie uznał obwinionego za winnego, ale po ocenie treści i celu powieszenia ogłoszenia, odstąpił od wymierzenia kary oraz zwolnił z kosztów sądowych.
Przedstawiony przykład wywierania wpływu na aktywnych członków spółdzielni zawiadomieniami na podstawie art. 63a kw nie jest odosobnionym przypadkiem w postkomunistycznej spółdzielczości. Artykuł 63a kw wykorzystuje się instrumentalnie w różnych SM by zastraszać zrzeszonych postępowaniem sądowym i utrudnić im komunikowanie ważnych dla spółdzielców spraw.
W naszej ocenie treść i cel umieszczenia ogłoszenia oraz miejsce – mienie spółdzielni, w której obwiniony jest zrzeszony – powinno już na etapie postępowania policyjnego skutkować odmową skierowania wniosku o ukaranie.
Ponadto, jeśli miałoby okazać się, że obwiniony jest właścicielem lokalu – a więc rzeczywistym współwłaścicielem w majątku spółdzielni, z udziałami w nieruchomości, to w sprawie ma zastosowanie art. 206 kodeksu cywilnego:
Każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaczem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli. Więcej: http://www.polskieustawy.com/norms.php?head=0&actid=88&adate=20190514&norm=207&lang=48#vor
W związku z powyższym powieszenie ogłoszenia nie byłoby bezprawne, gdyż właściciel lokalu posiadający udziały w nieruchomości, ma prawo korzystać z części wspólnych – np. umieścić ogłoszenie. Zatem w kontekście art. 206 kc, wszczynanie postępowania karnego jest niezasadne i stanowi nadużycie drogi sądowej.
W odniesieniu do wyroku IV W 1860/18, jeżeli obwiniony jest właścicielem lokalu i nie upłynął termin na wniesienie apelacji, to w mojej ocenie należy zaskarżyć orzeczenie wnosząc o uniewinnienie, gdyż z uwagi na prawa właściciela, art. 63a nie miał zastosowania w tym przypadku.
W sytuacjach, gdy art. 63a jest ewidentnie nadużywany – np. kilkukrotnie kierowanie zawiadomień na właścicieli lokali – nękanym w ten sposób osobom przysługuje zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa na podstawie art. 190a kk.
Stanisław Bartnik
