Pokaż mi swoją elewację... a powiem ci, kim jesteś - można by strawestować znane porzekadło. Dziś, gdy nęci bogata oferta cienkowarstwowych tynków elewacyjnych o różnorodnej fakturze i kolorystyce, nietrudno jest zrealizować własną wizję fasady swojego domu. Stanowi ona przecież wizytówkę całości.
Decydując się na zewnętrzne wykończenie domu, warto zadbać o taki tynk, na którym nie będzie gromadził się brud, łatwo da się go zmyć, a po latach odświeżyć. Na rynku dostępna jest obecnie bogata oferta gotowych cienkowarstwowych zapraw tynkarskich. Do niedawna, w zależności od rodzaju zastosowanego spoiwa – cementu lub żywicy akrylowej – tynki cienkowarstwowe dzielono na mineralne i akrylowe. Do tych dwóch zasadniczych grup dołączyła niedawno nowa generacja tynków – silikatowe i silikonowe, wytwarzane na bazie związków krzemoorganicznych.
Każdy z wyżej wymienionych tynków ma swoje niepowtarzalne zalety. Decyzja, który zastosować, pozostaje w gestii inwestora.
Baranek lub kornik
Tynki cienkowarstwowe o uszlachetnionym składzie pozwalają – po zatarciu gładką nierdzewną pacą – uzyskać nie tylko wybrany kolor, ale również fakturę. Do wyboru: rustykalną („kornik”), bądź nakrapianą („baranek”). Powierzchnię zaciera się – w zależności od rodzaju faktury – przy „baranku” ruchami okrężnymi, a przy „korniku” ruchami dowolnymi: poziomymi, pionowymi lub okrężnymi, zależnie od oczekiwanego efektu. Etapzacierania jest bardzo ważny, gdyż związki hydrofobowe, zawarte w tynku, uaktywniają się pod wpływem mechanicznego zatarcia. Związki te zatrzymują wodę na powierzchni tynku i czynią go odpornym na zmywanie.
Warto wiedzieć, że szlachetne zaprawy tynkarskie przeznaczone są wyłącznie do nakładania ręcznego.
Tynki mineralne
Spoiwem w mineralnych zaprawach tynkarskich - na przykład Atlas Cermit SN, Cermit DR i Cermit PS - jest cement odpowiednio wysokiej marki, co powoduje, że możliwe jest uzyskanie jedynie jasnych, pastelowych kolorów tych tynków (Atlas oferuje 41 kolorów). Zbyt duża ilość pigmentu powodowałaby bowiem zmniejszenie wytrzymałości materiału.
Tynki mineralne produkowane są w postaci suchych mieszanek na bazie kruszywa kwarcowego i marmurowego o grubości ziarna do 1,5, 2 lub 3 mm. Zaprawę przygotowuje się, wsypując do wody całą zawartość worka i mieszając do uzyskania żądanej konsystencji. W przypadku tynków w postaci suchej mieszanki ważne jest, aby wykorzystać i rozrobić całą zawartość worka. Istnieje bowiem możliwość, iż podczas transportu nastąpić może separacja kruszywa – ciężkie, grube kruszywo opadnie na dół opakowania, a lżejsze pozostanie na górze. Aby więc uzyskać jednolitą fakturę o tej samej grubości, należy rozrabiać worki w całości lub też przemieszać ich zawartość przed użyciem. Trudne do usunięcia resztki związanej już zaprawy można zmyć środkiem do usuwania pozostałości po cemencie Atlas Szop.
Jeżeli chcemy położyć tynk mineralny i jednocześnie otrzymać intensywny kolor elewacji, zastosujmy specjalny, pozbawiony pigmentu tynk do malowania, który jest tańszy od tynku kolorowego - na przykład Atlas Cermit SN-MAL - i później pomalujmy go. Paleta barw farb elewacyjnych Atlasa zawiera ponad 700 kolorów, co umożliwi znalezienie dokładnie takiego odcienia, jakiego oczekujemy. Malowanie tynku można rozpocząć po upływie około 2-6 tygodni od jego nałożenia. Stosując farbę silikatową Atlas Arkol S, czynność tę można rozpocząć po wyschnięciu tynku, jednak nie wcześniej niż po upływie 48 godzin od nałożenia.
Tynki akrylowe
Tynki akrylowe - na przykład Atlas Cermit R i Cermit N - produkowane są na bazie wodnej dyspersji żywic syntetycznych i oferowane w postaci gotowej do użycia pasty. Należy ją jedynie przemieszać w celu ujednolicenia konsystencji. Jest to produkt wydajny, bardzo wygodny i łatwy w użyciu. Żywica akrylowa pozwala bez szkody dla ich wytrzymałości na barwienie tynków na dowolny kolor (Atlas oferuje tynki w kilkuset kolorach). Tynki akrylowe dają powłokę hydrofobową, przepuszczalną dla pary wodnej, charakteryzującą się dużą odpornością na wszelkiego rodzaju uszkodzenia mechaniczne. Tynki akrylowe odznaczają się mniejszą trwałością niż tynki mineralne – od momentu naniesienia ich na powierzchnię ściany pod wpływem promieniowania ultrafioletowego zaczynają się starzeć (tynki mineralne wraz z upływem czasu, na skutek procesu karbonizacji wapna, zyskują na trwałości).
Ciekawym rodzajem tynku z tej grupy jest tynk mozaikowy Atlas Deko M. Wykonany jest na bazie żywicy akrylowej z dodatkiem naturalnego marmuru i barwionego kruszywa kwarcowego, co pozwala na otrzymanie mozaikowej kompozycji różnobarwnych ziarenek w 60 wariantach kolorystycznych. Posiada on wysoką trwałość, odporność na zmywanie, czyszczenie i ścieranie, dlatego zalecany jest do wykańczania powierzchni obciążonych użytkowo, np. ścian klatek schodowych, cokołów, podmurówek i ścian balkonowych.
Tynki silikatowe i silikonowe
Tynki silikatowe i silikonowe - na przykład Atlas Silkat (355 kolorów) i Atlas Silkon (654 kolory) - to najwyższa klasa wśród zapraw tynkarskich. Są one dostępne w postaci gotowej do użycia masy, produkowanej na bazie szkła wodnego i kruszywa marmurowego (Atlas Silkat) oraz żywicy krzemoorganicznej i kruszywa dolomitowego (Atlas Silkon). Tynki te tworzą trwałą powierzchnię, o wysokiej elastyczności, przepuszczającą parę wodną, przez co pozwalają ścianie oddychać (w odróżnieniu na przykład od tynków akrylowych). Są odporne na zmywanie oraz na korozję biologiczną, ponieważ zawierają środki ograniczające rozwój grzybów i pleśni na powierzchni tynku.
Tynk silikonowy posiada ponadto zdolność samooczyszczania pod wpływem opadów atmosferycznych, co powoduje, że zanieczyszczenia spływają po nim wraz z wodą, jak po maśle. Tynki te dostępne są w dwóch fakturach: nakrapianej, o grubości ziarna do 1,5 mm i do 2 mm oraz rustykalnej, o grubości ziarna do 2 mm.
Podłoże pod tynki
Wszystkie omówione tu tynki nadają się do nakładania na wszystkie równe i nośne podłoża, takie jak: beton, tynk cementowy i cementowo-wapienny, a także płyty gipsowo-kartonowe. Zanim jednak położymy tynk elewacyjny, oczyszczone z brudu podłoże należy zagruntować. Można to zrobić emulsją Atlas Uni-Grunt, potem wyrównać Zaprawą Wyrównującą Atlas lub zaprawą szpachlową Atlas Rekord, a następnie rozprowadzić na nim - techniką malarską - podkładową masę tynkarską. Zapobiegnie ona przedostawaniu się do tynku zanieczyszczeń i przebarwień z podłoża, wzmocni je i zwiększy jego przyczepność.
W przypadku atlasowych tynków mineralnych, bądź akrylowych należy zastosować uniwersalną podkładową masę tynkarską Atlas Cerplast. Układanie tynku Atlas Silkon powinno być poprzedzone zastosowaniem specjalnej masy tynkarskiej Atlas Silkon ANX, natomiast elementem niezbędnym dla prawidłowego przygotowania podłoża pod tynk silikatowy jest użycie podkładowej masy tynkarskiej Atlas Silkat ASX.
Dwa w jednym
Jeżeli za jednym zamachem pragniemy odnowić elewację i poprawić izolację cieplną budynku, najlepiej zastosować jeden z bezspoinowych systemów ociepleń: Atlas Stopter (warstwę izolującą stanowi styropian) lub Atlas Roker (warstwą izolującą jest wełna mineralna). Technologia tych systemów zakłada – po przymocowaniu do ściany materiału izolacyjnego z siatką z włókna szklanego – pokrycie całości cienką warstwą wyprawy tynkarskiej. Dzięki tym systemom budynki są w sposób optymalny zabezpieczone przed czynnikami atmosferycznymi, a po latach renowacja elewacji polega jedynie na przemalowaniu ich powierzchni odpowiednimi farbami.
Konieczny fachowiec
W naszym klimacie prace tynkarskie najlepiej prowadzić wiosną lub jesienią, w temp. +5 do + 20 st. C. Świeże tynki należy chronić specjalną siatką przed wiatrem i bezpośrednim nasłonecznieniem. Tynkowanie elewacji to czynność skomplikowana, wymagająca zatrudnienia ekipy wykonawczej. Warto sprawdzić jej poprzednie realizacje i porozmawiać z inwestorami, u których tynkarze pracowali. Dzięki dokładnie spisanej umowie uniknie się niespodzianek. Pamiętajmy, że zatrudnienie następnej ekipy, by poprawiła błędy poprzedniej, jest zabiegiem kłopotliwym i, niestety, kosztownym.
autor / źródło:
Anna Dydycz
GRUPA ATLAS
