Konstytucja 3 Maja, uchwalona w 1791 roku, stanowi kamień milowy w historii Polski oraz jedno z najważniejszych wydarzeń w dziejach europejskiego liberalizmu.
Była to pierwsza w Europie i druga na świecie konstytucja, która została uchwalona w sposób legalny i demokratyczny. Jej wprowadzenie miało na celu reformę ustrojową Rzeczypospolitej i umocnienie jej pozycji w obliczu rosnącej presji ze strony sąsiadujących mocarstw.
Konstytucja 3 Maja została uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe, zwołane przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, który chciał przeprowadzić reformy mające na celu odbudowę i modernizację Rzeczypospolitej. Wprowadziła ona wiele postanowień związanych z równością obywateli, ograniczeniem władzy królewskiej na rzecz parlamentu, oraz reformami gospodarczymi i społecznymi.
Jednym z najważniejszych aspektów Konstytucji 3 Maja było zapewnienie praw obywatelskich, takich jak wolność słowa, zgromadzeń i wyznania, ale przede wszystkim należy pamiętać o dążeniu do likwidacji liberum veto, które paraliżowało działanie parlamentu, oraz do wprowadzenia zasad monarchii konstytucyjnej, gdzie władza królewska była ograniczona przez ustawy.
Konstytucja spotkała się jednak z opozycją zarówno ze strony szlachty, która obawiała się utraty swoich przywilejów, jak i ze strony Rosji oraz Prus, które widziały w niej zagrożenie dla swoich interesów w regionie. Mimo to, została uchwalona i ogłoszona 3 maja 1791 roku.
Niestety, trwało to krótko. Już rok później, w wyniku inwazji Rosji na Polskę i zdrady części polskiej szlachty, Konstytucja została zawieszona, a Rzeczpospolita znalazła się pod kontrolą obcych mocarstw. Był to pierwszy rozbiór Polski (1792) , w którym Rosja, Austria i Prusy podzieliły się terytorium Rzeczypospolitej, początek procesu, który doprowadził do kolejnych rozbiorów w 1793 roku i 1795 roku. W rezultacie, Polska jako suwerenne państwo zniknęła z mapy Europy na ponad sto lat.
Zabory miały ogromne konsekwencje dla społeczeństwa polskiego. Polska straciła nie tylko swoją niepodległość polityczną, ale także swoją tożsamość narodową, kulturę i język, tłumione przez zaborców. Polacy zmuszeni byli walczyć o swoje prawa i zachować swoją tożsamość w warunkach represji i asymilacji.
Mimo trudności, okres zaborów był także czasem walki o niepodległość i walki o zachowanie polskości. Polacy podejmowali liczne zrywy niepodległościowe, takie jak insurekcje kościuszkowska czy listopadowa, oraz prowadzili działalność kulturalną i oświatową mającą na celu umocnienie narodowej tożsamości.
Okres zaborów pozostawił trwałe ślady w historii Polski i w świadomości narodowej Polaków, stając się symbolem walki o wolność i niezależność Polski. Zapewne dlatego Konstytucja 3 Maja pozostaje symbolem ducha walki o wolność, równość i suwerenność narodu polskiego.
Dzień uchwalenia Konstytucji 3 Maja, pozostaje ważnym dniem w historii Polski. Dzisiejsza rocznica zaś to czas, abyśmy pamiętali o dążeniach naszych przodków do wolności i sprawiedliwości, oraz byśmy kontynuowali ich dzieło, dbając o demokratyczne wartości i prawa obywatelskie w naszym kraju. Konstytucja 3 Maja przypomina nam o naszej wspólnej historii i dziedzictwie, które powinniśmy pielęgnować i chronić dla przyszłych pokoleń.
Źródło: RDI
