Jakie jest pojęcie białostockiej władzy samorządowej o wpływie obcych sieci handlowych na lokalną gospodarkę i korzyściach dla budżetu miasta najlepiej chyba obrazuje wypowiedź Tadeusza Truskolaskiego dla Kuriera Porannego:
"...Dla nas jest oczywiście ważne, że mieszkańcy miasta czy regionu będą tu mogli taniej kupić interesujące ich towary - mówił nam wczoraj prezydent. - Ale jest jeszcze inna wartość: prawie 300 tysięcy złotych wpływu do budżetu miasta z tytułu podatku od nieruchomości i 300 nowych miejsc pracy...."
Jak powszechnie wiadomo obce sieci handlowe unikają płacenia podatków w Polsce i stosują tzw. optymalizacje podatkowe. Mimo to władze Białegostoku preferują obce firmy i chyba bez żadnej refleksji wydają pozwolenia na budowę kolejnych Biedronek, Lidli itp. Polityka taka rujnuje młodą polską przedsiębiorczość. Masowo znikają sklepy osiedlowe, firmy handlowe i usługowe. Nierozwinięty rodzimy biznes się kurczy pod ciosami władzy. Rozwija za to strukturalne bezrobocie degradujące zwłaszcza młodych. W okresie rządów Tadeusza Truskolaskiego Białystok stał się niekwestionowanym liderem bezrobocia i emigracji zarobkowej.
W Białymstoku jest mnóstwo wolnych lokali (w tym komunalne), których nie daje się zagospodarować bo potencjalne dochody z prowadzenia działalności gospodarczej lokalnie nie pokrywają nawet 20% kosztów. Dochodzi do kuriozalnych sytuacji: Białystok jest chyba jedynym miejscem w Polsce, w którym właściciel lokalu użytkowego dopłaca do jego wynajmu. Np. na ulicy Upalnej 1A najemca płaci za użytkowanie lokalu około 200 zł miesięcznie a rzeczywisty czynsz za ten lokal wynosi około 400 zł. Właściciel i tak się cieszy bo strata jest mniejsza. Obok miesiącami stoją puste lokale. Nikt nie chce ich kupić ani wynająć.
Tworzenie monopoli w mieście spółdzielni mieszkaniowych i rabunkowa eksploatacja rynku uderza nie tylko w przedsiębiorców ale i najuboższych. W ostatnich latach bardzo podrożała żywność choć ceny żywca, drobiu czy zboża pozostają na podobnym niskim poziomie. Rosnąca dysproporcja między cenami skupu płodów rolnych a półkowymi cenami w hipermarketach wynika z blokowania dostępu do rynku rodzimym producentom i zmonopolizowania kanałów dystrybucji.
Prezydent Truskolaski cieszy się z instalacji kolejnych firm sprzedających "markowy" towar z Bangladeszu czy Chin. Jest zadowolony, że zagraniczna firma zapłaci podatek od nieruchomości. Ocenia, że to dochód i korzyść! Liczy miejsca pracy! Okazuje się jednak, że to iluzja i naiwność.
Przywoływany w wypowiedzi roczny podatek od nieruchomości rzędu 300 tys. zł przy obrotach liczonych w setkach milionów złotych to dochód pyrrusowy, pomijalny w zestawieniu ze stratami jakie wywołuje ignorancka polityka. Owe 300 tys. zł to swoisty lizak podatkowy, którym zadowala się dziecko nieświadome gospodarczego znaczenia ekspansji obcego kapitału i monopolizowania handlu. Lizakami podatkowymi były wcześniej "oferty" budowy lub przebudowy skrzyżowań w zamian za pozwolenia do budowę hipermarketów obracających miliardami złotych. Dla potężnych sieci handlowych przebudowa skrzyżowania czy podatek od nieruchomości jest w praktyce mniej niż promilem z zysków.
Najdotkliwsze koszty dla lokalnej gospodarki wywołuje wariant, gdy obca sieć handlowa zyskuje w Białymstoku status monopolisty i dystrybuuje wyłącznie swój (zagraniczny) towar, unikając polskich produktów i bojkotując polskich producentów. Taki model dystrybucji:
- pogłębia polski deficyt handlowy;
- drenuje finanse lokalnej społeczności (odpływ środków finansowych za granicę)
- osłabia i niejednokrotnie prowadzi do upadłości rodzime firmy poprzez wyrzucenie ich z nurtu dystrybucji
- prowadzi do regresu wpływów podatkowych wskutek spadku sprzedaży i ograniczania produkcji lokalnych płatników
- powoduje wzrost strukturalnego bezrobocia, hamowanie rozwoju przemysłowego i technologicznego
- zubaża społeczności i zwiększa wydatki na pomoc socjalną
Monopol obcych sieci najbardziej bije podatkowo w przypadku przejęcia klientów detalicznych ze Wschodu: Białorusi i Rosji. Jak wiemy klienci ci kupując w Białymstoku na tzw. TAX FREE po wywiezieniu kupionego towaru za granicę otrzymują od sprzedawcy zwrot zapłaconego w chwili zakupu podatku VAT (z reguły to 23%).
Z napływających relacji wynika, że obce sieci unikają oddawania podatku VAT w gotówce zmuszając tych klientów do kolejnych zakupów. Wydają im "bony" stanowiące równowartość kwoty podatku, który normalnie powinien być zwrócony po dostarczeniu poświadczonej deklaracji TAX FRE. To bardzo sprytny zabieg. Nieoddawanie VAT-u w gotówce i rozliczanie VAT-u kolejnymi zakupami przywiązuje klientów do sprzedawcy i zwiększa mu obroty.
Reasumując: obca sieć wprowadza na polski rynek zagraniczny towar w cenach netto. Nalicza polski VAT i pobiera go od klientów zagranicznych, ale po otrzymaniu od nich potwierdzonej deklaracji TAX FREE w rozliczeniach podatkowych wykazuje, że zwróciła go obcokrajowcom którzy wywieźli towar za granicę. Owy zwrot w praktyce sprowadza się do wydawania "bonu" na kolejne zakupy. W konsekwencji do budżetu państwa nie wpływa ani złotówka podatku VAT z takich transakcji. Dodatkowo jeśli firma taka stosuje optymalizację podatkową na podatek dochodowy to rzeczywiście nie płaci w Polsce ani podatku dochodowego ani VAT-u jeśli dotyczy on transakcji TAX FREE. Dlatego właśnie obce sieci handlowe doceniały korzyści z tego rozwiązania i miasta przygraniczne, takie jak Białystok, traktują jak strategiczne miejsca w ekspansji i kuszą samorząd lizakami podatkowymi.
Chyba każdy wie, że Białystok ma świetne położenie handlowe i mógłby być silnym ośrodkiem gospodarczym będącym handlową bramą na Wschód. Oceniam, że przy prawidłowej polityce gospodarczej samorządu bezrobocie w Białymstoku byłoby na poziomie porównywalnym do Warszawy czy Poznania, bo oprócz niższych kosztów produkcji i niższych kosztów pracy ogromne korzyści płynęłyby z tranzytowego położenia i atrakcyjności dla inwestycji produkcyjnych na obrzeżach i w gminach ościennych.
Wydaje się, że wszyscy o tym wiedzą... z wyjątkiem Tadeusza Truskolaskiego....
Aby uzmysłowić sobie skalę obrotów i zysków obcych sieci warto przeczytać tekst na wp.pl pt. "Statistica: Ile jest polskich sklepów w Polsce? Niewiele". Przeczytaj artykuł >>
Skan danych z artykułu
Dowiemy się, że np. obroty portugalskiej Biedronki to ponad 35 miliardów złotych rocznie. Warto nadmienić, że nawet jednoosobowe firmy mogą mieć obrót rzędu 1 czy 2 miliony złotych a płacić od małego lokaliku (np. 20-30 m2) podatek od nieruchomości rzędu kilkuset złotych rocznie. Analogiczna sytuacja występuje w przypadku sieci handlowych użytkujących tysiące m2 powierzchni. Dla nich kwoty tego podatku będą dla laika z pozoru duże, ale realnie pomijalne przy setkach milionów obrotu. Czyli prawdziwym źródłem dochodów budżetowych powinien być podatek VAT, podatek obrotowy i ewentualnie podatek dochodowy. A podatek od nieruchomości powinien być jedynie uzupełnieniem fiskalnego menu. Jak widać w Białymstoku jest dokładnie odwrotnie. Tadeusz Truskolaski nie wspomina o VAT dla budżetu czy o podatku dochodowym dla samorządu.
Podsumowując należy stwierdzić, że nowy polski rząd musi zmienić prawo opodatkowując obcy kapitał. Zagraniczne sieci handlowe muszą w sposób konstruktywny współtworzyć polską gospodarkę – a nie tylko ją eksploatować, jak to się dzieje np. w Białymstoku. Wydaje się słusznym pomysł podatku obrotowego w celu ukrócenia obejść przepisów poprzez tzw. optymalizacje podatkowe. Gospodarka powinna mieć też ludzką twarz, bo człowiek jest najważniejszy i człowiekowi ma służyć. Oznacza to zakaz handlu w niedzielę. Nieprawdą jest twierdzenie o rzekomym zwiększeniu bezrobocia czy spadku obrotów. Wynika to z fundamentalnej zasady: ludzie jedzą i zużywają dóbr dokładnie tyle samo niezależnie czy sprzedaż jest prowadzona sześć czy siedem dni w tygodniu.
Czytaj o unikaniu opodatkowania przez obcy kapitał i stratach z tego tytułu >>
