Czy w praworządnym państwie bezrobotnemu mieszkańcowi spółdzielni w postępowaniu sądowym przysługuje prawo do pełnomocnika z urzędu? Gdzieś w Polsce może tak.... ale w Białymstoku – chyba nie.

 Przekonał się o tym Andrzej Kępa posiadający w spółdzielni Bacieczki lokatorskie prawo do mieszkania. Z powodu bezrobocia popadł w zadłużenie czynszowe i został wykluczony z członkostwa. Chcąc uniknąć bezdomności skierował do sądu okręgowego w Białymstoku pozew o przywrócenie członkostwa i umożliwienie spłaty zadłużenie poprzez dokonanie zamiany mieszkań. Znalazł kilku chętnych na zamianę lokali (osoby obejmujące mieszkanie Kępy miały spłacić powstałe zadłużenie) i zgłosił ich oferty w powództwie. Ponadto wnioskował do sądu o skierowanie pytań prawnych do Trybunału Konstytucyjnego oraz Sądu Najwyższego.

Do organów państwa pisał m.in.:

Nie jestem w stanie samodzielnie poradzić sobie z interpretacją skomplikowanego orzecznictwa z zakresu prawa spółdzielczego. Ponadto chciałbym skierowania do rozstrzygnięcia przez Trybunał Konstytucyjny:

- czy zgodne z Konstytucją RP jest pozbawienie obywatela prawa do lokalu (jedynie na podstawie wykluczenia z członkostwa w spółdzielni) w sytuacji, gdy obywatel poniósł większość kosztów budowy lokalu, a umowa zawarta między nim a zarządem spółdzielni nie była umową najmu?


oraz pytań prawnych do Sądu Najwyższego:

- czy zarząd spółdzielni może ignorować art. 1 ust. 1.1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, zobowiązujący władze SM do działania na rzecz członków i zakazujący zarabiania na członkach?

- czy prawo zarządu spółdzielni do odmowy działania na rzecz członków jest zawsze nadrzędnym uprawnieniem nawet w sytuacji, gdy narusza art. 5 kodeksu cywilnego?

- czy na podstawie art. 1 usm Sąd może orzec przywrócenie członkostwa w celu umożliwienia poprzez zamianę lub sprzedaż lokalu dokonania spłaty zobowiązań wobec spółdzielni?

Ze względu na złożoność sprawy oraz rangę rozstrzyganych kwestii Andrzej Kępa poprosił białostocki sąd o przyznanie pełnomocnika z urzędu.

Będąc osobą bezrobotną, bez dochodów, w sposób oczywisty zasługiwał na przyznanie pomocy prawnej, zwłaszcza w sytuacji, gdy sądowe rozstrzygnięcie mogło uchronić go przed bezdomnością i mogło mieć bardzo duże znaczenie społeczne, bowiem ewentualne decyzje TK i SN mogły ograniczyć proceder eksmisyjny w Białymstoku.

Wprost trudno w to uwierzyć, ale białostocki sąd w obu instancjach odmówił mu pomocy prawnej z urzędu argumentując m.in.:"powód nie jest osobą nieporadną (ma wyższe wykształcenie) i nie ma trudności z podejmowaniem czynności procesowych", "subiektywne odczucia skarżącego co do skomplikowanego charakteru toczącej się przeciwko niemu sprawy nie mogą przesądzać o potrzebie  ustanawiania dla niego radcy prawnego".

Jako ciekawostkę w sprawie należy podać okoliczność, że Andrzej Kępa doprowadził do usunięcia z rady nadzorczej spółdzielni Bacieczki sędziego sądu okręgowego w Białymstoku (sędzia, wiceprezes sądu, zasiadał dwukrotnie w radzie nadzorczej choć zabraniało tego prawo). Patrząc na całokształt wydarzeń wydaje się, że ta okoliczność nie mogła pozostawać bez wpływu na sposób orzekania i wydawania postanowień w sprawie Kępy.


Przywołany przykład wskazuje na pilną potrzebę reformy polskiego sądownictwa. Pilną likwidację hegemonii korporacji i przeniesienie w stan spoczynku wszystkich sędziów, byłych funkcjonariuszy PRL. Ponadto konieczne jest uchwalenie kodeksu etyki dla sędziów i prokuratorów.

Zerwanie z PRL-em i realne przestrzeganie standardów praworządności wymaga umocnienia autorytetu urzędu sędziego i prokuratora dzięki restauracji tych funkcji nowym otwarciem przyjętym kodeksem etycznym.



Autor: Stanisław Bartnik


Poniżej do pobrania postanowienia białostockiego sądu okręgowego i sądu apelacyjnego w formacie pdf.

Załączniki
Andrzej Kepa I C 1491 10 oraz I A Cz 332 11.pdf [4.08Mb]
Dodano piątek, 08 marzec 2024 przez Administrator
Używamy cookies
Klikając przycisk "OK" wyrażasz zgodę na przechowywanie na urządzeniu, z którego korzystasz tzw. plików cookies oraz na przetwarzanie danych osobowych pozostawionych w czasie korzystania z serwisu SlonecznyStok.pl.