Rozmowa z Eugene G., określającym siebie jako katolika z białostockiego środowiska galicyjskiego, jednego z sympatyków kultury żydowskiej.
Panie Eugeniuszu, jak Pan widzi kwestię odszkodowań za mienie, które Żydzi posiadali w Polsce?
W moim głębokim przekonaniu Żydom należy się prawo do dyskusji w kwestii mienia pozostawionego przez ofiary Holokaustu i emigrantów do Izraela. Możemy dyskutować tylko na temat roszczeń dotyczących obecnego terytorium Polski, w granicach ustalonych w Poczdamie (nie obejmującego terytorium ustalonego w Wersalu). Pragnę zauważyć w tym miejscu, że organizacje żydowskie w okresie odradzania się polskiej państwowości były zdecydowanymi przeciwnikami odtworzenia państwa polskiego.
Czy Żydzi słusznie mają poczucie krzywdy i czy polski rząd powinien zadośćuczynić ich żądaniom i w jakiej formie??
Tak. Zauważam, że Żydzi mają poczucie krzywdy, ale wydaje mi się, że to jest w dużej mierze subiektywne postrzeganie. Kwestia roszczeń musi być rozpatrywana w kontekście historycznym, w odniesieniu do tragicznych wydarzeń jakich doświadczyły wszystkie narody Europy Środkowej. Bezsporne jest, że Holokaust był jedną z największych tragedii w historii ludzkości, ale należy mieć również na uwadze cenę materialną i społeczną jaką zapłacili Polacy sprzeciwiając się żądaniom Hitlera. Gdyby nie pakt Ribbentrop-Mołotow najprawdopodobniej nie doszłoby do agresji Niemiec na Polskę i do Holokaustu. Najprawdopodobniej doszłoby do agresji Związku Radzieckiego na Niemcy przez Polskę (Armia Czerwona była do tego przygotowana) i czerwoni współplemieńcy rządzących w ZSRR uwięzieni w III Rzeszy w obozach koncentracyjnych zostaliby przez Armię Czerwoną wyzwoleni.
Należy oszacować udział ludności żydowskiej w majątku państwowym polskiego państwa (II RP) i przeanalizować możliwość rekompensaty terytorialnej dla Żydów, którzy osiedlili się w Izraelu. W ramach tej rekompensaty należałoby rozważyć udostępnienie możliwości osiedlania się na wydzielonym terytorium III RP i Ziem Zachodnich, jeszcze nie odzyskanych, dla narodu palestyńskiego ze Strefy Gazy, Zachodniego Brzegu i terytorium Libanu. Fragment III RP właściwy dla takiej rekompensaty winien mieć dostęp do morza i dużej rzeki. Warunkom tym odpowiadają tereny na polsko-niemieckim wybrzeżu Bałtyku, tj. wyspy Uznam, Wolin, Rugia. Tereny te niegdyś zamieszkiwane przez plemiona słowiańskie prawem kaduka są obecne w posiadaniu państwa niemieckiego i państwa polskiego.
Należy nadmienić, że tuż po I wojnie światowej miała miejsce poważna krzywda polityczna i społeczna na ludności żydowskiej Białegostoku ze strony władz tworzącego się państwa polskiego. W ówczesnych granicach Białegostoku wyznaczonych przez okupantów ludność żydowska miała przewagę liczebną. Władze polskie arbitralnie, bez porozumienia z ludnością żydowską powiększyły obszar Białegostoku (przed wyborami) o sąsiednie wsie z ludnością polską wskutek czego wygrana była po stronie władz polskich. Ludność żydowska oprotestowała to postępowanie władz II RP występując do Ligi Narodów z interwencją i żądaniem ustanowienia Wolnego Miasta Białystok. Liga Narodów odrzuciła tę interwencję i tym samym utrwaliła subiektywne poczucie krzywdy miejscowej ludności. Mogło to być powodem bardzo nieprzychylnego nastawienia ludności żydowskiej na tym terenie w stosunku do władz polskich i współdziałania Żydów z Białorusinami i innymi mniejszościami narodowymi na tym terenie na szkodę państwa polskiego. Należy wyrazić głęboki żal, że niezależne od Polaków i Żydów a ustanowione przez zaborców granice terytorialne stały się przyczyną licznych konfliktów między Polakami a mniejszościami narodowymi.
Czas dzisiejszy pokazuje, że na terenach byłej I Rzeczypospolitej i II RP mniejszości narodowe miały lepsze warunki rozwoju niż w Związku Radzieckim a nawet w niektórych obecnych suwerennych republikach na byłym terytorium ZSRR.
Rok 2014 jest konsekwentnie Rokiem Nadziei i jeśli staniemy na gruncie faktów historycznych i dobrej woli wszystkich stron to ludzie dobrej woli mogą być dostatecznie liczni by otworzyć perspektywy owocnego dialogu.
Co Pan myśli o inicjatywie rządu izraelskiego o nazwie HEART – uzyskanie odszkodowań, zwrotu mienia – w przypadku Polski żądania na kwotę ok. 65 mld USD
Link do strony programu Heart >>
Może im się to udać w przeciwieństwie do Polaków, których rząd nie tylko nie utworzył odpowiedniej organizacji do odzyskania mienia polskiego na terenie Niemiec po II wojnie światowej. Rząd Izraela, państwa małego terytorialnie ale bardzo silnego politycznie jest w stanie wymusić na rządzie polskim ustępstwa praktycznie nieograniczone albowiem zadłużenie Polski w bankach zachodnich jest tak wielkie, że znaczna część terytorium Polski: ziemia i lasy, zasoby naturalne (przemysłu już nie mamy), musiałaby być oddana w ramach rekompensaty za zadłużenie. Jeżeli inny rząd polski niż obecny usiłowałby się sprzeciwić tym żądaniom nie przetrwałby długo chyba że otrzymałby wsparcie ze Wschodu.
Czy Pana zdaniem państwo żydowskie powinno wydawać zbiegłych do Izraela komunistycznych zbrodniarzy tworzących w Polsce w okresie PRL aparat represji mordujący działaczy podziemia niepodległościowego (np. sprawa ściganego przez IPN Salomona Morela)?
Więcej informacji o Salomonie Morel >>
Życzyłbym Polsce takiej narodowej demokracji jaką udało się Żydom zbudować w Izraelu, która troszczy się o wszystkich Żydów na całym świecie, nawet o tych którzy mają wobec innych narodów nieczyste sumienie. Jednak pamiętajmy, że państwo żydowskie potrafiło skutecznie rozliczyć wielu zbrodniarzy wojennych pochodzenia żydowskiego, którzy współorganizowali Holokaust jako funkcjonariusze faszystowskiego państwa Adolfa Hitlera.
Wypowiadam się na tak trudne tematy w mieście Białystok, które na całym świecie znane jest jako Miasto Miłosierdzia i według naszej religii nawet największy łotr może się nawrócić i uzyskać rozgrzeszenie. Salomon Morel o takie rozgrzeszenie nie wystąpił. Pamiętajmy również o tym, że człowiek sumienia Żyd Apostoł Judasz nacjonalista po uświadomieniu sobie sobie ciężaru i konsekwencji zdrady swojego rabbiego powiesił się. Jest to przykład klasycznego rozdarcia duszy człowieka pomiędzy poczuciem krzywdy a poczuciem zawodu ale i sprawiedliwością. Niestety funkcjonującego według kryteriów Hammurabiego: ząb za ząb, oko za oko.
W naszej cywilizacji łacińskiej winniśmy się kierować miłosierdziem. Dzięki temu Żydzi będąc wypędzanymi z krajów Zachodu mogli osiedlać się w Polsce i powinni jej błogosławić.
Czy Pana zdaniem Polska powinna domagać się od Izraela odszkodowania za dopuszczenie się przez Żydów (mających polskie obywatelstwo w okresie II RP) zdrady II Rzeczypospolitej i przejście na służbę Stalina? Zdrady polegającej na zainstalowaniu komunizmu w Polsce i okrutnego aparatu represji mordującego Polaków przeciwstawiających się okupacji ZSRR?
Uchylam się od tego pytania. Jest za trudne. Jako fizyk nie jestem w stanie rozsądzić sprawiedliwie. Tym bardziej że mojego ojca ciężko ranił oficer radziecki (chciał zabić tylko za to że dostatecznie szybko nie oddał mu jedynego konia, którego ojciec posiadał). I czy ja mam nienawidzić z tego powodu Rosjan lub inne narodowości byłego ZSRR. Jestem tylko bardzo ostrożny w tych kwestiach.
Czy w Pana ocenie działalność Żydów obsadzających komunistyczny aparat represji PRL doprowadziła do wyłączenia Polski z europejskiego programu powojennej odbudowy i cofnęła tym samym Polskę o całe dekady w rozwoju gospodarczym?
W pierwszej części pytania odpowiadam NIE. Zainstalowanie komunizmu nie cofnęło Polski w rozwoju społecznym. Polsce należała się pomoc gospodarcza z Zachodu chociażby z powodu pozostawienia Polski samotnej w walce z III Rzeszą Adolfa Hitlera oraz pozostawienia Polski na pastwę czerwonego terroru po Jałcie. Metody rewolucji komunistycznej były dobrze znane elitom zachodnim i jeżeli nie reagowały na przekazywanie im przez polskie podziemie informacje o Holokauście to prawdopodobnie za przyczyną tych samych interesów nie reagowały na dane o czerwonym terrorze na terenach byłej II RP i później obszarze PRL.
Rozmawiał: Stanisław Bartnik
W najbliższym czasie zaprezentujemy stanowisko polskiego historyka w kwestiach podniesionych przez Eugene G.
