W Polsce jest ponad 1800 stacjonarnych zakładów pomocy społecznej. Domy pomocy społecznej to ponad 800 placówek, a ponad 360 świadczy całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym. Ile czeka się na pobyt?
Domy pomocy społecznej są placówkami zapewniającymi opiekę ludziom starszych, niepełnosprawnym, chorym, niezdolnym do samodzielnej egzystencji. Wśród nich są zarówno domy pomocy społecznej dla osób starszych, niepełnosprawnych fizycznie oraz intelektualnie, chorych somatycznie, psychicznie, uzależnionych od alkoholu. Są placówki dla dorosłych i osób starszych oraz dzieci i młodzieży. Pod koniec 2018 roku miejsc w domach pomocy społecznej było 80 tys. Większość mieszkańców DPS-ów to osoby starsze.
Otrzymanie miejsca w DPS nie jest takie proste, wiąże się z szeregiem formalności, dokumentów i oczekiwaniem. Po złożeniu dokumentów, DPS ma 30 dni na rozpatrzenie wniosku, a jeśli dopatrzy się jakichś nieścisłości czy braków w dokumentacji, czas ten może się wydłużyć o kolejny miesiąc. Pierwszym krokiem jest złożenie wniosku albo przez osobę zainteresowaną, albo przez członka rodziny, przedstawiciela ustawowego, albo przez powiatowe centrum pomocy rodzinie. Wniosek należy złożyć w ośrodku pomocy społecznej, właściwym dla miejsca zamieszkania osoby zainteresowanej. Wraz z wnioskiem należy złożyć dokumenty związane z dochodami przyszłego mieszkańca DPS oraz członków rodziny, którzy są zobowiązani do opłacania pobytu. Na ostatnim etapie wszystkie dokumenty, uzupełnione przez ośrodek pomocy społecznej, trafiają do powiatowego centrum pomocy rodzinie. On wydaje decyzję o miejscu w DPS.
Miejsce przysługuje osobom, które nie są zdolne do samodzielnej egzystencji bądź też rodzina nie jest w stanie zapewnić odpowiedniej opieki. Koszty związane z utrzymaniem różnią się w zależności od placówki. Pensjonariusz domu opieki społecznej nie wydaje całego swojego dochodu na pobyt. Bez względu na to, w jakiej jest on wysokości, za pobyt w domu pomocy społecznej płaci 70 proc. swoich dochodów. Pozostałą kwotę dopłacają członkowie rodziny, pod warunkiem, że ich na to stać. Jeśli rodzina nie ma pieniędzy, nie dopłacają. W takiej sytuacji dopłaca gmina. Natomiast gdy dzieci nie poczuwają się w obowiązku dopłacania do pobytu ojca bądź matki domu pomocy społecznej, a stać ich na to, DPS-y idą do sądu. W kolejności za DPS płacą:
-
pensjonariusz (70 proc. dochodu),
-
małżonek, zstępni, wstępni
-
gmina.
Dom pomocy społecznej zapewnia odpowiednie warunki bytowe dla osób starszych, niepełnosprawnych. Zapewnia posiłki, całodobową opiekę, edukację, rehabilitację. Wsparcie w codziennym funkcjonowaniu, zabiegi pielęgnacyjne, środki czystości.
Czas oczekiwania może wynosić kilka albo nawet kilkanaście miesięcy. Alternatywą są prywatne ośrodki, jednak osób samotnych i schorowanych nie stać na miejsce w ośrodku bez dopłaty, gdzie konieczne jest pokrycie z własnej kieszeni sto procent kosztów. Miejsc w DPS-ach wciąż brakuje.